شماره 273: موقعیت اجتماعی و طول عمر

عرض سلام دارم خدمت دوستان و همراهان عزیز یک پژوهش ماندگار است که دوست داشتم خدمتتون معرفی کنم این از اون کارهایی است که خیلی بهش استناد شده و میشه گفت در واقع دست مایه و زیرساخت تقریباً چهار دهه پژوهش پربار در زمینه سلامت روان و سلامت جسمی انسان شد این پژوهش تاثیرات خیلی قابل توجهی حتی در سیاستگذاری کشورهای ثروتمند و مرفه داشت و به خیلی از جریانات پزشکی طبی و سلامت عمومی جهت دهی داد. من اسمی که برایش انتخاب کرده‌ام و موقعیت اجتماعی و طول عمر است. ولی اصل پژوهش این هست Disease in british civil servants employment great in coronary heart که در واقع میشه اون رتبه استخدامی و بیماری های گروه کرونر در کارمندان بخش دولتی انگلستان نویسنده اصلی این مقاله مایکل مارمت هست. حالا با کارهای ما را بیشتر آشنا خواهیم شد و در ژورنال اپیدمیولوژی و community health1978 چاپ شد یعنی تقریبا ۴۳ سال از چاپش میگذره .این سال ها این مقاله در واقع در بسیاری از کتابها مورد استناد قرار گرفته و دستاوردهایش به قدری جالب بوده که الهام بخش پژوهش های خیلی زیادی شد پس اگر موافق هستید نگاهی به این پژوهش بیاندازیم با وجود اینکه میگم بیش از 4 دهه ازش گذشته یافته های خیلی جالبی در بر دارد که در مطالعات بعدی تایید شده است. اسم دیگر این مطالعه مطالعه وایتال هست و اگر من به اسلاید قبلی برگردم وایتال یک منطقه در لندن هست نزدیک وست مینستر و بسیاری از ساختمان های دولتی آن وزارت جنگ وزارت دریا داری آن دور و برهستند و به آن منطقه وایتال که سابقا قصر وایتال حالا معروف به هنری هشتم آنجا بوده اطلاق می شود. چرا به این مطالعه وایتال می گویند؟ به این دلیل که آن حجم از نمونه و آن افرادی که در مطالعه شرکت کرده‌اند بیشتر کارمندان آن منطقه بوده‌اند منطقه ی میشه گفت کارمندی ادارات اصلی دولتی انگلستان در شهر لندن است. وایتال چند مطالعه داشت بعدا مطالعه دعا آمد و اینها ازو اینها استمرار و ادامه دارد ولی این مقاله در واقع نتایج وایتال ۱ را چاپ کرده است وایتال یک به این صورت بود که مردان بین ۲۰ تا ۶۴ سال، مرد بودن از خانم ها انتخاب نکردند که در اون منطقه کارمند بودند در این مطالعه وارد کردند حدود ۱۷ هزار و ۵۳0 نفر شدند civil servant آنهایی که استخدام دولت بودند و کارهای اداری انجام می دادند در این مطالعه شرکت کردند. جمع آوری جمع نمونه کی بود ۱۹۶۷ الی ۱۹۶۹ یعنی تقریباً ۵۳ سال پیش افراد ۲۰ تا ۶۴ سال را گرفتند و آنها را دنبال کردند یک مطالعه آینده نگر بود. هفت و نیم سال اینها را دنبال کردند منتها وقتی اینها را وارد مطالعه کردند این ۱۷۵۳۰ نفر بر اساس این که چه اشل استخدامی داشته باشند یا در چه رده کارمندی و استخدامی باشند آن ها را طبقه بندی کردند. مثلاً رده مدیران ارشد، administrative رده متخصصین و کارشناسان professionalsمدیران اجرایی executiveو کارمندان معمول clerkو بقیه others. دیگران در واقع میشه گفت نگهبان ها، نامه رسان و آنهایی که کارهای خدماتی می کردند در اداره اطلاق می شود .و در این مطالعه وقتی این افراد را پذیرش کردند در همان سال‌های ۱۳۶۷ تا ۶۹ که حجم نمونه را جمع کردند بر اساس امکانات آن زمان اگر شما مقاله اش را مطالعه بفرمایید خیلی ساده است و طراحی خیلی ساده ای دارد یکسری اطلاعات پایه از این ها گرفتند مثل اینکه چقدر سیگار مصرف می کنند آیا در لحظه ورود به مطالعه علائم تنفسی یا بیماری های تنفسی دارند یا نه؟ چه درمان های طبی می گیرند؟ در ایام فراغت چقدر فعالیت دارند؟ آیا ورزش می کنند تحرک دارند یا اینکه یک جا می نشیند؟ یک نوار قلب ساده از آن ها گرفتند فشار خون کلسترول قند خون را اندازه گیری کردند و قد و وزنشان را. اساس این مطالعه این بود که این افراد را بیایند دنبال کنند هفت و نیم سال بعد در واقع ببینند چندتای این ها فوت شدند حجم نمونه چند ساله بودند؟ 20 الی 64ساله و ۱۷ هزار و خورده ای. خیلی طراحی ساده است عوامل مثل قد و وزن فشار خون کلسترول یا آن نوار قلبی پایه سیگار کشیدن و اینها در میزان مرگ و میر افراد چه تاثیری دارد بعد از هفت و نیم سال از این ۱۷۵۳۰ نفر ۱۰۸۶ نفر فوت شدند و البته این مطالعه یک ارزش دیگری هم دارد چون میدونید این ها همه کار مند و استخدامی بودن پیگیری خیلی خوب صورت گرفت و درصد خیلی کمی از این مطالعه ریزش کردند یا ناپدید شدند و از این ۱۰۸۶ مرگ و میر ۴۶۲ نفر بر اثر بیماری های عروق کرونر یعنی به زبان ساده سکته کردند مرگ قلبی داشتند پس ببینید رقم قابل توجهی بعد از ۷ و نیم سال فوت کردند منتها جالب است مطالعه در اصل هدفش این بود که شاخص هایی مثل شاخص استعمال دخانیات کم تحرکی کلسترول قند را بسنجد ولی یک یافته جانبی داشت که بسیار بحث انگیز شد و آن دلیلی شد که من این مقاله را انتخاب کردم و اصلاً این قسمت مهم بود چون قبلاً هم می دانستم آنهایی که سیگار میکشند طول عمر کمتری دارند تا احتمال اینکه بر اثر بیماری های قلبی عروقی بمیرند بیشتر است ولی چرا این مطالعه وایتال میشه گفت جاودانه شد و مایکل مارمت خیلی اشتهال زیادی بابتش پیدا کرد اسلاید ۹۳هست. از چیز جالبی که دید این است ببینید این میزان مرگ و میر آن درصد مرگ و میر افراد است بر اساس اشل استخدامی یا رده اداری شان، پایین ترین میزان مرگ و میر یک چیزی حدود نیم درصد آنهایی که دنبال شدن بعد از هفت و نیم سال مدیران ارشد بودند رئیس روسا بودند بعد یک پله بالاتر از نظر مرگ و میر حدود ۲ درصد مدیران اجرایی و کارشناسان و متخصصین بودند و بعد یک چیزی حدود سه درصد کارمندان معمول بودند و آنهایی که کادر خدمات بودند نگهبان بودند نامه رسان بودند یا کسانی که کارهای اجرایی ساختمان را انجام میدادند بیش از ۴ درصد جان خود را از دست دادند یعنی شما وقتی منحنی را نگاه می کنید یک تفاوت خیلی واضح می بینید که عجیب است مثل اینکه رئیس روسا کمتر می میرند و در واقع مطالعه وایتال یکی از قوی ترین سند های ما است که هر چه قدر شما در اشل طبقاتی در یک جامعه طبقاتی بالاترین می روید بیشتر عمر می کنید اینکه چرا این اتفاق می‌افتد در چند دقیقه آینده یک بحثی را خدمتتان ارائه خواهم کرد. حالا ممکن است شما از این نتایج خوشتان نیاید و بگویید چقدر غم انگیز است ولی همینه که هست و این در واقع توجیه می کند که چرا آن مدیران ارشد آن هایی که در نوک قله جامعه ایستاده اند میبینید به راحتی به سن های خیلی بالا می رسند ولی آنهایی که احساس می کنید خیلی رده های پایین تر و کارگران و کارمندان هستند بیشتر توی فشار کار هستند زودتر از جهان می روند. ممکن است شما این تفاوتی را که در اسلاید ۹۳ دیدید به این اعتصاب کنیم که خوب آره تقصیر مدیریت بودن یا مدیر نبودن نیست مثلاً شاید آنهایی که رده های پایین تر هستند بیشتر سیگار می کشند آنهایی که رده های پایین تر هستند وزن شان بیشتر است یا کلسترول بالا تر دارند آیا تحرک بدنی ندارند و دلیل فوت آنها این مسائل است و هیچ ربطی به این مسائل ندارد که مدیران جون عزیز تر هستند و بیشتر عمر می کنند در این مطالعه این را هم بررسی کردند یک مطالعه دقیق بوده با وجود تکنولوژی همان دهه هفتاد ببینید چند تا تفاوت عمده اینها داشتند. مثلاً در فشار خون آن چهار لایه ی ادری تفاوت عمده‌ای با هم نداشتند فشار سیستولیک اینها 133 میلی متر جیوه بوده در آن یکی ها ۱۳۷ میلی متر بوده تفاوت آنچنانی نداشته. یا کلسترول خیلی آن تفاوت نداشتند یکی از تفاوتهای اصلی که اینها داشتند در میزان سیگار کشیدن شان بود مثلاً آن درصدی که مدیران ارشد بودند نزدیک ۲۹ درصد سیگاری بودند در صورتی که در آن لایه پایین همان لایه خدمات 60 درصد سیگاری بودند این یکی از یافته های خیلی تکراری نظام طبقاتی است. شما هر چقدر به طبقات پایین تر می روید بر خلاف تصور یک عده‌ای که میگویند نه طبقات مرفه پولدارن سیگار میکشند اینگونه نیست هر چقدر شما در اشل طبقاتی پایه می روید سیگار کشیدن بیشتر می‌شود شما ببینید در آن کارمندانی که بیشتر جنبه خدمات داشتند تا ۶۰ درصد سیگاری بودند الان به یک ذره این شکاف تعدیل شده به خاطر سیاست‌های محدودیت مصرف دخانیات. ولی این خودش یک بحث جدا است که چرا هر چقدر شما فقیرتر می شوید در اشل اجتماعی پایین تر قرار می‌گیرید بیشتر سیگار میکشید مثلاً مثال هایی که آنجا زدند دیدن بسیاری از این افراد سیگار تنها لاکچری زندگی شان است تنها هزینه غیر ضروری شان است یا جالب است وقتی پول اضافه ای به دستشان می آید تنها چیزی که بهش فکر می کنند خرید سیگار و در مرحله بعد کشورهای غربی مشروبات الکلی است یعنی این یک جوری این نظام طبقاتی این را ایجاد می کند از نظر قد و وزن هم یک تفاوت های داشتند مخصوصاً وزن و قد البته و یک تفاوت عمده دیگر در میزان فعالیت بدنی بود . آن درصدی که هیچ فعالیت بدنی نداشتند حالا بر اساس همان چهارچوب طبقه بندی های ساده ای که در مقاله بود در هفته چند دقیقه بدویم یا تپش قلب پیدا بکنی و عرق بریزید طبقه مدیر ۲۶ درصد شان میشه گفت inactive بودن غیر فعال بودند در صورتی که آن طبقه خدمات ۵۶ درصد این هم باز یک یافته جالب دیگه است که بر خلاف تصور عموم که مثلاً فکر میکنند هر چقدر کار یدی تر هرچقدر کار از نظر تخصصی و اشل اجتماعی پایین تر است افراد بیشتر بدنشان تکان میخورد در بسیاری از موارد این گونه نیست آنها در واقع میشه گفت انقدر کشیک های دراز مدت و ساعت های کاری زیادی دارند که دیگر این فرصت این لاکچری که من لباس را بپوشم به باشگاه برویم یا برم باشگاه یا در خیابان بدون دوچرخه بزنم را ندارند در صورتی که اگر در مدیران نگاه کنید آنهایی که فعال بودند و ۳۷% تقریباً فعال بودند اکتیو بودند در صورتی که آن طبقه پایین پایین1۴ درصد و شما ۱ شیبی را در جهت میبینید از مدیر ارشد به سمت متخصص به سمت کارمند و به سمت طبقه خدماتی خواب پس تا اینجای کار ممکن است شما بگویید که این تفاوت طول عمر مربوط به این است یک تفاوت دیگری هم ممکن است شما بگویید بگید که خوب سن اینها را ما نمی دانیم شاید بیشتر آنهای که در طبقه خدمات بودند و فوت شدند سنشان بالاتر بود خب مارمت این کار را هم کرده بودم و اینها را بر اساس سن بسته بندی کرده بود که شما در اسلاید ۹۵ هم باز می بینید که آن دهک های سنی ۴۰ تا ۴۹ سال ۵۰ تا ۵۹ سال و ۶۰ تا ۶۵ سال در واقع که ۶۴ سال که بالاترین رنج سنی پذیرفته شدگان بود باز شما این شیب را می‌بینید مثلاً در بعضی از رده ها ببینید که رده ۴۰ تا ۴۹ سال یا ۶۰ تا ۶۴ سال تعداد فوتی های مدیران ارشد صفر درصد بوده است در صورتی که مثلاً توی گروه خدمات یک چیزی حدود 8 درصد بوده است یعنی ۸ درصد خدماتی هایی که 60تا ۶۴ بوده اند بعد از ۷ و نیم سال از دنیا رفته بودند در صورتی که در مدیران ارشد این‌گونه نیست یا همان شاخص های دیگری که گفتم تفاوت دارد کلسترول فشار خون سیگار تحرک همه اینها آمده بود جدا آنالیز کرده بود دیده بود با احتساب برابری آنها یعنی یک مدیر ارشد ای که سیگار نمی کشد را من بیام با یک خدماتی که سیگار نمی کشد را مقایسه بکنم یک مدیر ارشدی را از نظر فعالیت بدنی با آن خدماتی که عین اون هست مقایسه کنم باز این تفاوت فاحش مشاهده میشه یعنی شما ببینید در همین جا هم این ها را بر اساس اینها را بر اساس کلسترول فشار خون مسئله قد و مسئله سیگار کشیدن هم باز تفاوت ها را دیدند که باز شما نگاه می کنید اگر مثلاً یک مدیر ارشد روزی ده تا سیگار می کشد میزان مرگ و میر ش تقریباً یک سوم آن خدماتی هست که داره همون ده تا سیگار را میکشد و در واقع اینها اصطلاحاً آنالیزهای ریگریشن کردند رگرسیون کردند و بر اساس این نشان دادند که آره درست است که بخشی از این تفاوت به دلیل کم تحرکی لایه خدمات و پرتحرکی مدیران و سیگار نکشیدن شان است ولی آن سم را کنار بگذارند باز ۱ قسمت دیگری میماند که اینجا اسلاید ۹۷ شاید میشه گفت الهام بخش ترین اسلاید مطالعه وایتال یک است. ببینید اینجا آمده این کار را کرده گفته ما الان داریم میگیم که اگر ما میزان مرگ و میر مدیران ارشد را یک فرض کنیم بعد از ۷ و نیم سال متخصصین و مدیران اجرایی ۲.۱ دهم است کارمندان معمولِ ۲.۳ دهم و بخش خدمات ۴ است یعنی ۴ برابر مدیران ارشد مرگ و میر دارند ولی از این اگر شما نگاه کنید قسمتی که پایین است و به صورت هاشور خورده یا رنگی یا خاکستری میبینید آن بخشی است که برمی گردد به تفاوت های سیگار کشیدن به تفاوتهای ورزش کردن به آن تفاوت های مختصری که در فشار خون ها داشتند اما آن بخش سفید که شما میبینید تا ۲.۶ برابر هست توجیهی برایش پیدا نمیشه یعنی اگر شما یک مدیر ارشد هستید دارید روزی یک پاکت سیگار میکشید ورزش هم نمیکنید باز کماکان امکان اینکه بعد از چند سال فوت کنید خیلی کمتر از آن کارمند آن زیر دیپلم ای هست که به عنوان کادر خدمات استخدام می کنید البته این مطالعه جوانب دیگر را هم بررسی کرده است که مثلاً آن فرد ممکن است شما پیک موتوری هستید و روی پیک تصادف کرده باشید نه آن بوده ممکن است مثلاً سقوط از ارتفاع بوده و داشته شیشه ها رو پاک می کرده از ارتفاع افتاده بازان اون نبوده یعنی داستان به نظر می‌آید از این پیچیده تر بوده و آن علامت سوالی که من گذاشتم چهل سال بشر داره با اون کلنجار میره چرا وقتی شما در قله اجتماع هستید بیشتر عمر می کنید؟ و وایتال ۱ به وضوح این را نشان داد وایتال یک ادامه دارد حتی به شما گفتم وایتال ۲ هم ۱۹۸۵ آمد خانمها را هم در آن وارد کرد و عوامل خیلی پیچیده تری در آن وارد ساخت تکنولوژی آمار و کامپیوتر در آن کار کرده بود ولی یافته هایش در همان مثلاً همان وایتهال یک هست به جای هفت و نیم سال بعد ۲۵ سال بعد. خب طبیعی است ۲۵ ساله بعد خیلی از آن افراد دیگر فوت شده بودند ولی با این حال که ۲۵ سال البته اگر شما ۵۰ سال هم ادامه بدهید دیگه یک می شود تفاوت ناپدید می شوند چون همه فوت می‌شود. تفاوت ناپدید میشود ولی باز هم بعد از گذشت ۲۵ سال شما کماکان می بینید این تفاوت وجود داشته و آن لایه پایین اداری در مقایسه با مدیران ارشد دو برابر بیشتر فوت شدند و این شکاف درست است که کم شده ولی شکاف به دلیل کاهش اختلاف طبقاتی نیست به دلیل افزایش مرگ و میر و سن که عمر همه آنها تمام شده بعد از ۲۵ سال. خوب به قدری این پژوهش ها جالب بود که مایکل مارمت که عکس آن را می بینید در سال در سال ۲۰۰۰ توسط ملکه الیزابت دوم به مقام شوالیه گی میرسد نایتوت می گیرد و در واقع الان بهش سرمایکل مارمت می گویند شما نوشته هایش را بخوانید اصلاً آدم خلق و خوی اشرافی نیست بسیار انسان شریفی است و در واقع در نوشته‌هایش خیلی این معما را مطرح می‌کند که چرا واقعاً وقتی شما جزء اشراف هستید جز مدیران ارشد هستید جز آن افرادی هستید که آن بالا قرار دارند مثل اینکه خیلی راحت کنتور میندازی.سنت میره بالا و آن پایین تر ها خیلی زودتر جان خود را از دست میدهند. او الان تقریبا میشه گفت دو دهه اخیر هم در سازمان بهداشت جهانی هم در بسیاری از دانشگاهها و هم در چند موسسه تحت عنوان جوانب روانی سلامت کار کرده و برای روانشناسان سلامت فرد بسیار شناخته شده‌ای است دو تا کتاب دارد که من هم اینجا می خواهم کتاب ها را هم خدمتتون معرفی بکنم #18:00 این اصطلاحی است که خودش خیلی آن را ترویج می‌کند سندروم استاتوس میشه گفت سندروم موقعیت این مال ۲۰۰۴ است یک مقدار قدیمی است ولی بسیار شیرین است و بسیار خواندنی است و در آن پر از حکایت های جالب و یافته های جالبی است که مایکل مارمت پیدا کرده است خلاصه این کتاب همین ای است که خدمتتان گفتم هر چیزی استاتوس یا جایگاه در جامعه بالا می رود بیشتر عمر می کنی و کتاب دومش برای ۲۰۱۵ است the health gapبه شیرینی و خواندنی آن کتاب ۲۰۰۴ شنی است اشاره به این مسئله نابرابری دارد و اینکه چگونه نابرابری باعث شکل گیری این اختلاف طول عمر شده. خب به گفتم الهام بخش است خیلی از کارهایشان کارهای زیادی بعدش صورت گرفت مثلاً سوئدی ها شروع کردن مشابه آن فعالیت کردند مثلاً سوئدی‌ها یک یافته جالب دیگری داشتند که من این را به عنوان نمونه انتخاب کردم که البته این در کتاب خود کتاب های بعدی که چاپ شده خیلی به این اشاره شده. تو مقالات بعدی مارمت و کتاب‌های مارمت هم به آن اشاره شده است سوئدی‌ها آمدند مردان ۶۴ ساله را در ۱۹۹۰ دنبال کردند به مدت ۶ سال یعنی ۶۴ ساله ها را شما تا سال ۹۰ دنبال کردی تا ببینی در سال ۹۶ میزان مرگ و میر شان چقدر بوده باز هم آنها این شیب ها را پیدا کردند منتها یک شیب جالب دیگری هم پیدا شد آن هم سطح تحصیلات بود آن منتها الیه سمت راست اگر نگاه کنید آنهایی هستند که تحصیلات اجباری دارند یعنی همان تحت سیکلون ها بعد فنی حرفه ای ها هستند بعد آنهایی که دبیرستان را تمام کردند و آن هایی که وارد کالج شدند و آنهایی که post graduateهستن و آنهایی که به سمت دکترا می روند. ببینید هر چقدر شما به سمت phd ای و متخصص می روید میزان مرگ و میر تان کمتر می‌شود اینها همش با اصلاح از نظر سن میزان سیگار و دخانیات است یعنی فکر نکنید که خوب آره ممکن است دکترای متخصص کمتر سیگار می کشد و همین دلیل بیشتر عمر می کنند نه اینها همه اینها را رگرسیون یا اجاست adjustedکردند تنظیم شده یعنی جالب است حالا این میتونه بدآموزی داشته باشه ولی دکترا داشتن در مقابل سیکل داشتن شما اگر ۶۴ ساله هستید امکان مرگ و میر در تقریباً یک سوم می شود که این معما چه جوریه? حتی ببینید این تفاوت کارشناسی ارشد یا پزشکی عمومی با متخصص هم محسوس است آن یک چیزی حدود ۹۰ درصد بوده این یک چیزی حدود ۶ درصد. ولی‌ها می‌گویند که این ها را دیگر نمی شود به رفاه بیشتر نسبت داد آنهم در کشوری مثل اسکاندیناوی کسی که کارشناس ارشد است با آن که دکترا دارد این خیلی فر نداند از نظر غذایی که میخورد و ویتامین هایی که مصرف می‌کند و دسترسی به امکانات طبی دارد و باز شما این شکاف را می‌بینید پس این اختلاف از کجا می آید؟ این یک مقدار بحثی است که من دوست دارم شما هم بهش بیندیشید مثلاً امکانات بهتر پزشکی میتونه باشه آنهایی که مدیران ارشد هستند قطعاً امکانات بهتر دارند هی چکاپ می روند مرتب آزمایش می دهند این قبول ولی خب بعضی جاها هایش را هم نمی شود توضیح داد مثلاً در همان کارشناسان این انگلستان شما اگر متخصص ایا کارشناس کارشناس ارشد هستید یا کارمند اداری هستید شما نباید خیلی با مدیرکل فاصله داشته باشید شماهم نوار قلب و به پزشک دسترسی دارید آن مقدار مرگ و میر آن می‌تواند توضیح دهد و جالب است باز این را در مطالعات بعدی دیدند بخشی است ولی وقتی این را هم لحاظ می‌کنیم باز هم آنها که نوک قله اجتماعی هستند بیشتر عمر میکنند. حتی اگر دسترسی برابر یا عدم دسترسی نابرابر به امکانات پزشکی داشته باش یک دلیلش شاید این باشد که رفتارهای سالم تر مثل ورزش تغذیه عدم مصرف مواد و الکل و دخانیات دیدیم که هم در مطالعه سوئدی‌ها و هم در مطالعه در واقع ما رمت این ها را کنار گذاشته بودند دیده بودن دین نیست بند سوم یکی از شبهه برانگیز و جذاب ترین قسمت ها است آیا ممکن است صرفاً قدرت داشتن آیا ممکن است صرفاً آن بالا بودن پرستیژ داشتن عمر شما را زیاد کند؟ مستقل از امکاناتی که دارید مستقل از غذای بهتری که می خورید مستقل از عدم مصرف سیگار و دخانیات در این دیدگاهی است که مارمت و خیلی دیگران در کتاب است 22:38 مطرح می کند و اشاره شان به این است که وقتی شما صرفاً صاحب قدرت و نوک هرم قرار می گیرید مغز شما فعل و انفعالاتی ایجاد می کند عناصر التهابی کمتری ترشح می کند و این باعث می‌شود که شما بدن سالم تر بمونه و بیشتر عمر کند این خیلی قابل تامل است میدونید که من از شما هم می خواهم بهش فکر کنید چون هنوز یک درصدی مخالف هستند که میگن هم ممکن است آن زیر یک روز کاری هست شاید مثلاً عادت هایی دارند شاید مثلا حتی سیگاری که می کشند سیگار گران تری باشد که کمتر می کشد یا اگر مشروب میخورند مشروب با کیفیت بهتری میخورند شاید این است ولی آیا واقعاً میتواند شما می‌بینید حدود ۲.۶ برابر بود یعنی اینکه اگر مغز شما در آرامش باشد احساس کنید اوضاع مسلط هستید احساس مستری به جهان اطراف داشته باشید اصطلاحی که ما رمت به کار میبرد احساس اینکه در کنترل seance of being in contorolاوضاع تحت کنترل من است اوضاع را من می توانم مدیریت کنم این باعث می‌شود بدنت دیرتر خراب شود این یافته بسیار جالب است امیدوارم در فرصت های بعدی بیشتر راجع بهش صحبت بکنیم ولی اینجا حیفم آمد ۱ کتاب دیگر و یک مسئله جالب دیگر را خدمتتان معرفی کنم این هم خیلی قشنگ است سوزان بوهان یک کتابی نوشته twenty years of life 20 سال عمر این کتاب خیلی جدید است و باید برای ۲۰۱۹ باشد و این کاری که سوزان بوهان در کتابش کرده البته این کتاب را توصیه نمیکنم بخوانید برای اینکه بیشتر مثال های محلی آمریکایی را زده است محلات آمریکا شرکت های آمریکای این یک مقدار حوصله افراد را سر می برد ممکن است بگویید این یک برای جامعه دیگر است ولی آن نتیجه گیری جالب است حالا این ۲۰ سال اختلاف چیست و حرف سوزان بوهان چی است البته سوزان پزشک نیست ژورنالیست علمی است ولی کارهای جدی پزشکی را معرفی می کند یک چیز جالبی متوجه شدند در آمریکا که به کشورهای دیگر هم قابل تسلی است من فکر می کنم در خود ایران هم قابل تسلی باشد یک نفر می خواهد آن را پژوهش کند پژوهشی ندیدم ولی شاید به همین شیکی هم دربیاد داستانی که سوزان باحال مطرح می‌کند این است که میگه ببین شما هی می روید آزمایش قند کلسترول چربی فشارخون و هیجان آزمایش‌های مختلف می دهید که ببینی و در آن سالم است و اوضاع چه جوری است و چقدر عمر می کنی من با یک سوال از تو می توانم تخمین بزنم تا حدود ۲۰ ساله تفاوت عمر شمال را مشخص کنم این هم به این است که کد پستی را بگو یک ذره خنده دار شد نه؟ مثلاً در سانفرانسیسکو دیده بودند اگر کد پستی شما به غرب سانفرانسیسکو بخورد در مقایسه با جنوب و حومه سانفرانسیسکو اختلاف سنی شما این است میانگین سن در مورد اول حدود ۸۳ سال بوده و مورد دوم ۶5سال ۱۸ سال تفاوت در بالتیمور و نیویورک هم همینجور یعنی محله ای که در آن زندگی می کنید خیلی بهتر است تست های پزشکی می گوید چقدر عمر می کنید حالا دیگه شما این پیچیدگی اش را نگاه کنید یک ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند که عمر شما را معلوم بکنند و در این کتاب به یک تحلیل شیرین ولی حیف گفتم همش به آمریکایی پرداخته که بین فوتبالیست های تیم فلان یا محله جنوب فلان خیلی از محله ها راما نمی شناسیم و ندیده ایم این حس را ندارم که خوب مثلاً این دارد می‌گوید روی ساحل دریای فلان اینجوری از رودخانه فران اینجوری است ولی حرف حسابش این از مثل این که همان طور که چون می دانید کد پستی به شدت در کشورهای صنعتی به خصوص در آمریکا موقعیت اجتماعی شما را مشخص می کند که در کدام محل زندگی میکنید بعد اومده تحلیل کرده که آنهایی که در محله های مرفه هستند فقط این نیست که اورژانس آنها را زودتر به بیمارستان می رساند اگر سکته کردند ظرف دو دقیقه آن کمک می آید در صورتی که اگر در محله دیگر باشید ظرف ۸ دقیقه می آید یا مثلاً این نیست که در آن محله تیراندازی است و خشونت باندهای مواد مخدر هستند ممکن است با خورشید و بمیرید همه آنها هست ولی وقتی آنها را کنار میگذارد باز هم 10الی 12 سالی تهش میماند از این اختلاف سن که در محله های مرفه شما بیشتر عمر می کنید حالا شاید این دستمایه مشاورین املاک در کشور ما هم باشد که این محل علاوه بر اینکه دید خوبی دارد و فرصت‌طلبی بالایی دارد ۸ سال هم به عمر شما اضافه می‌کند ولی آخر محله چی هست در واقع آمده و شاخص‌های مختلف را بررسی کرده مثلاً سرانه فضای سبز و پارک و تعداد میوه فروشی ها تعداد فست فودی ها تعداد مناظر سرسبز پیاده روی متوسط جمعیت آنجا و همه این عوامل موثر است و یکی دیگر آن هم جایگاه اجتماعی است است یعنی جایگاه اجتماعی شما به نوعی می تواند به طول عمر شما بیفزاید من برداشت اخلاقی یا ایدئولوژیک نمی خواهم بکنم ولی اینجوری هست دیگر حالا تقصیر من هم نیست به قول ماکیاولی این را در آن کتاب سرخ و سیاه استاندال نوشته من جای دیگر این کوتیشن را پیدا نکردم استاندار گفته: وقتی امور جهان اینگونه از باز هم تقصیر من است. امور جهان اینگونه است و تقصیر من نیست دوستان ولی به نظر می‌آید در محله اعیان نشین زندگی کنید عمرتان هم زیاد میشود حالا یک دلیلش هم گفت استرس‌های اجتماعی است. که هر روز باید با دیگران کلنجار روید سرجای خود پارک کنید و با همسایه رفتار کنید و این ها می تواند عمر را کوتاه کند ولی هنوز یک عده هستند که می‌گویند اینها ربط ندارد همان همان محله فقیر خواب تعداد باشگاه ورزشی اش کمتر است شاید تعداد پارک هایش کمتر از هوایش آلوده تر است ولی طبعا آب و هوا در یک از شهرها یکسان توزیع شده است یا حتی مناطق مرفه شاید الان تهران نگاه کنید شمال تهران آلودگی هوای بدتری دارد ولی قاعدتاً باید یکی بلند شه بره این پژوهش را هم بکنه که آیا از جنوب به شمال برویم که طول عمر افراد بیشتر میشود یا نه ولی خطی که ریچارد مارمت خیلی الهام داد بیولوژیست ها و جانور شناسان است یکیش رابرت ساپورت کی معروف است او همانی است که کتاب چرا گورخرها زخم معده نمی گیرند را نوشته یک چهره خاصی هم دارد و این خاص بودنش هم کمی تشابه داده به میمون ها و بابون هایی که خیلی باهاشون کار کرده سالیان سال روی بابون ها این میمون های دم دار پژوهش کرده و چیز چالش جالبی که متوجه شد آن را بابونی که در راس آن دسته یا قبیل است آن هم بیشتر عمر میکند طول عمر بیشتری دارد و فقط هم برای این نیست که بیشتر بهتر غذا میخورد دیدند مثل اینکه مجموعه ای از شرایط به خصوص قدرت تصمیم گیری و امر و نهی به بقیه یعنی وقتی شما اوضاع دستت است و شما به دیگران امر و نهی میکنید عمرت و زیاد می شود پس امر و نهی بشنوی عمرت کم می شود و امر و نهی بکنی زیاد می شود و ساپورت کی نشان داده بود که عامل عمده این تفاوت عمر هم در واقع تصلب شرایین و بیماری های قلبی عروقی و تحلیل رفتن سیستم خون و قلب و عروق است وقتی که آن بالا نشسته ای و بقیه زور میگویی کمتر فشار تحمل می کند می کنی آن کسی که پایینش سطح و زور میشنود بیشتر کمتر عمر می کند. اینجا باز یک کتاب دیگر خدمتتان معرفی می کنم این را کرول شیولی نوشته خود کرول پژوهش های جالبی شبیه ساپولسکی داره راجع به ماکاکها، میمون های ماکا social in a qualities in health in nine human primets کتاب کوچیکی از ۱۷۰ صفحه است که فصل فصل آن را جداگانه نوشته اند این ادیتور است ولی چند تا مقاله توش هست جالب که اشاره میکنه که نابرابری اجتماعی و اینکه چه کسی در بالای گله یا دسته قرار دارد در دسته های غیر انسانی در نخستین ها یا پرایم های غیر انسانی ارتباط عجیبی دارد با التهاب و طول عمر یعنی وقتی شما آن بالا قرار دارید التهاب کمتری دارید آن ترشح سیتوکین آت کمتر است ترشح هورمون های التهابی ت پایین تر است و بدنت آکبند تر و سالم تر می ماند و این دیگر ربطی به این ندارد که آن بالایی امکانات پزشکی بهتر دارد یا داروهای برند استفاده میکند یا دکترش مرتب چک آبش می کند و حتی آمدند رژیم غذایی شان را نگاه کردند تقریباً رژیم غذایی یکسان بوده یعنی به همه آنها یک مقدار میگذره میرسید و همه به یک مقدار تحرک داشتند ولی مثل اینکه وقتی به تو زور می گویند عمرت کوتاه میشود و آن بالا که هستی عمر طولانی تری داریم پس این مجموعه کارهای کرول شیولی و ساپولسکی مایکل مارمت را به این سو کشانده که منهای امکانات پزشکی منهای عادت های مخرب در طبقات محروم تر صرف پایین هرم بودن عمر افراد را کوتاه میکند و به همین دلیل تعداد زیادی پزشک به دنبال این هستند تعداد زیادی روان پزشک و متخصص ایمونولوژی بیولوژی که فرآیند هایش را پیدا بکنند البته میگم هنوز که هنوز است یک عده ای را به عنوان یک آرتیفکت یا یک خطا می بینند می گویند اگر نه واقعاً شما بگردید واقعا از روان نمی تواند باعث پیر شدن و طول عمر باشد غیرمستقیم می تواند. مثلا اگر شما روان سالمی دارید اراده بهتری داری سیگار نمیکشی ورزش نمی کنی وزن خودت را خوب نگه میداری از رژیم‌های غذایی بد پرهیز می کنید و در واقع بیشتر عمر می کنی ولی به نظر میاد بدنه اصلی پزشکی آن‌هایی که به طب روان تنی و روانشناسی سلامت اعتقاد دارند به سیتو کاینهای التهابی و هورمون ها اعتقاد دارند این باور را دارند که خیر، منهای آنها بخشی از آن هست ولی سهم قابل توجهی هم به این برمی گردد که وقتی شما در اوضاع مسلط هستی و کنترل دست شما است بیشتر عمر می کنید و حتی آن عناصر روانی را هم استخراج کردند ولی آن عناصر روانی را هم اجازه بدهید که چون خیلی به این پژوهش ربطی ندارد من اینجا خدمتتان عرض نکنم قبلش من یک مقاله شبیه این یک بحث خدمتتان ارائه دادم که استرس اجتماعی عمر را کوتاه میکند حتی در موش ها جلسه بعد مقاله دیگر را خدمتتان ارائه خواهم داد تحت عنوان روان ما و ویروس سرماخوردگی. این هم یک پژوهش بسیار ماندگار هست که شلدون کوهن انجام داد حدود 24 سال پیش، و مثل کارهای مارمت خیلی مورد توجه قرار گرفت که وقتی شما استرس داری، وقتی پایین اشل اجتماع هستی بیشتر سرما میخوری و این فقط مال این نیست که هی همش در جایی شروع هستی این را تست کرده بود و بخش سوم your gain is my pain که به مقوله حسادت و مقوله رقابت می پردازد وقتی شما میبینید بقیه از شما بالاترند و بقیه درآمدشان از شما بیشتر از بقیه پول گیرشان می‌آید سیستم ایمنی شما خراب می‌شود و عمر را کوتاه میکند تا مبحث بعد خدانگهدار